niepokoić się
  • w pierwszej kolejności
    23.03.2009
    23.03.2009
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenia w pierwszej kolejności, w drugiej kolejności itd. są poprawne, dopuszczalne, niedozwolone?
  • zupa(-)krem
    13.09.2012
    13.09.2012
    Który zapis jest poprawny: zupa krem czy zupa-krem? Bardziej odpowiada mi pierwsza forma, gdyż słowo krem traktuję jedynie jako dookreślenie formy zupy. Dziwnie będzie też wyglądała zbitka zupa-krem porowo-ziemniaczana. Ale może jestem w błędzie… Jak należy zapisać następujący po tych wyrazach przymiotnik: zupa krem brokułowa czy zupa krem brokułowy?
    Z góry dziękuję w imieniu swoim i wszystkich kucharzy zastanawiających się nad tymi kwestiami :)
  • bonsai
    16.07.2010
    16.07.2010
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym się dowiedzieć, skąd w niektórych słownikach wzięło się zalecenie, aby słowo bonsai wymawiać [bonzai] (można też spotkać alternatywny zapis przez z). Nie jest to zgodne ani z zasadami obowiązującymi dla słów rodzimych (mówimy [konserwa], a nie [konzerwa]), ani z zasadami transkrypcji dla języka japońskiego (np. systemu Hepburna), z którego to słowo się wywodzi.
  • hipochondria
    25.10.2004
    25.10.2004
    Czy istnieje w języku polskim słowo, które jest antonimem samo dla siebie (sic!)? Spotkałem się z definicją słowa hipochondria oznaczającą: 'chorobliwy niepokój o własne zdrowie', jak również 'bagatelizowanie wszelkich dolegliwości'. Druga definicja jest bardzo rzadko stosowana, lecz figuruje w encyklopediach medycznych; a co za tym idzie mamy tu do czynienia ze słowem, którego definicje są dla siebie przeciwstawne znaczeniowo.
    Pozdrawiam.
  • imiesłowowy równoważnik zdania
    16.11.2012
    16.11.2012
    Czy prawidłowe są następujące zdania:
    1. Uprawiając tę roślinę, możecie być narażeni na wizytę kretów.
    2. Upiekła ciasto, chcąc zrobić mu przyjemność.

    Ad. 1. Zdanie podrzędne jest zdaniem okolicznikowym czasu, więc jest zbudowane prawidłowo.
    Ad. 2. Czy nie jest tak, że czynności nie są jednoczesne? Przecież to, że chciała zrobić mu przyjemność, jest wcześniejsze niż to, że upiekła ciasto. Więc zdanie jest nieprawidłowe. Czy zdania przyczynowe mogą być wyrażane przy pomocy imiesłowów na -ąc?
  • Keczua i Keczuanie
    3.01.2012
    3.01.2012
    Dzień dobry,
    czytając książkę podróżniczą, natrafiłam na słowa Keczuanka, Keczuanin, Keczuanie, Keczuan, keczuański. Czy są to formy poprawne? W słowniku ortograficznym wyraz Keczua oznaczony jest jako nieodmienny. Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
    IB
  • monster trucki
    21.07.2010
    21.07.2010
    Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy poprawne jest pisanie o dużych pojazdach terenowych monster trucki (spotkałam się wręcz z pisownią monster traki) i odmienianie takiej formy przez przypadki (monster truckami itd.). Jestem nieco zagubiona w sytuacjach, gdy anglojęzyczne wyrazy nie mają swoich odpowiedników w języku polskim.
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • biografia
    8.03.2013
    8.03.2013
    Czy odnoszenie słowa biografia do zespołów muzycznych jest poprawne? Słownik języka polskiego definiuje biografię jako „opis życia i działalności jakiejś osoby”. Czy można zatem używać tego słowa do opisania działalności np. grupy muzycznej?
  • błąd w kolędzie?
    29.12.2007
    29.12.2007
    Oto fragment kolędy: „rąbek z głowy zdjęła,/ W który Dziecię owinąwszy,/ Siankiem Go okryła”. Go – to r. męski, Dziecię – nijaki. Zamiana Go na Je usunęłaby niezgodność rodzaju gramatycznego, jednak użycie formy Je w odniesieniu do tej postaci budzi kolejne wątpliwości (uzus?). Poza tym czy takie pozycje tych dwu wyrazów w zdaniu („Dziecię owinąwszy” to coś jak osobne zdanie składowe) rzeczywiście pociąga konieczność zgodności rodzaju?
    Jest zatem błąd czy można to wytłumaczyć inaczej?
  • enumeratywnie
    15.03.2010
    15.03.2010
    Szanowny Panie Profesorze!
    Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie mojej wątpliwości zawartej w zdaniu: „Od obowiązku ścisłego przestrzegania tajemnicy bankowej przewidziane są wyjątki, które dotyczą sytuacji enumeratywnie wyliczonych przez ustawodawcę w art. 104 ust. 2 prawa bankowego”. Ponieważ już sama enumeracja znaczy 'wyliczenie', więc czy nie bardziej zrozumiale brzmi: w sytuacjach wyliczonych w art. 25, ewentualnie enumeratywnie wymienionych?
    Za odpowiedź z góry dziękuję
    A. Bujko
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego